In 1907 wordt bij Thomassen in Arnhem een motor besteld door de papierfabriek de firma G.Schut en Zonen te Heelsum. De eerste zware motor was de zuiggasmotor K 1, motor nr. 191 met een vermogen van 110 pk bij 170 omw. /min en met een zuigerdiameter van bijna 500mm. De motor diende als aandrijving voor een generator. Het vervoer van deze zware machine gaf toen op de slechte en niet geplaveide wegen veel narigheid en extra werk. In zoveel mogelijk gedemonteerde delen ging deze aflevering op 4-wielige platte wagens, getrokken door paarden. Het gebeurde dat de wagen(s) wel 25 tot 40 cm. de grond in zakte(n). Met dommekrachten, koevoeten en zware ijzeren platen onder de wielen geschoven werd er dan gezwoegd om de wagen weer op de hoogte te brengen. Dat gebeurde soms wel een paar keer.

Ingang fabriek aan het Eusebiusplein in Arnhem met daarvoor de platte wagens met de K1 klaar voor vervoer naar de firma G. Schut en Zn.

2e locatie Textielfabriek “Veenendaal”:
In april 1941 wordt de motor verkocht aan de N.V. Textielfabriek “Veenendaal” te Veenendaal. De motor heeft hier dienst gedaan tot 1956. Op de foto’s is de motor te zien, links samen met een Deutz dieselmotor, die overigens ook nog bestaat.

Motor 191 K1 in Veenendaal (Foto’s uit de verzameling van mevr. Koch-Sandbrink

Motor K1 191 in Veenendaal (Foto’s uit de verzameling van mevr. Koch-Sandbrink

 

 

 

 

 

 

 

 

In 1956 wordt de motor weer verkocht aan de borstelfabriek Gebr. Haverkamp te Vorden. Thomassen kreeg toen het volgende bericht van de textielfabriek

3e locatie borstelfabriek Haverkamp Vorden:
Uit deze tijd zijn 2 foto’s bewaard gebleven.

 

 

 

 

 

 

4e locatie TH Delft
In 1967 komt de motor naar Thomassen en wordt een jaar later aan de TH in Delft geschonken. Op de linker foto ziet u de Ir. Weekhout van Thomassen bij de officiële onthulling in 1977 van het monument bij het Technisch Museum te Delft. De rechter foto is ongeveer uit 1998.

 

 

 

 


In 2008, toen helaas de deuren van het Techniekmuseum sloten moest de motor worden afgebroken is toen verkocht en moest weer worden afgebroken

 

 

 

 

 

 

5e locatie bij de heer Rolloos in Hardinxveld-Giessendam
De heer Rolloos begint in het voorjaar van 2008 met het volledig uit elkaar halen van de motor. De moeilijkste klus was wel het voorzichtig verwijderen van de zuiger uit de cilinder. Hij heeft dat gedaan m.b.v. een 7 tons kraan en een hydraulische pers. Na verloop van een paar weken is het hem uiteindelijk gelukt om met minimale beschadiging de zuiger uit de cilinder te trekken.

 

Motor K1 de zuiger

Het kale frame

 

 

 

 

 

Daarna heeft alle onderdelen netjes opgeknapt. Het vliegwiel, wat 2-delig is, werd bij Thomassen Machining bewerkt. Nadat alle onderdelen opgeknapt waren, werd in augustus 2009 begonnen met het weer opbouwen van de motor. In de loop van 2010 was de motor gereed en kon gestart worden.

De motor in werking kun je HIER zien

Bron:
Jan Weeda Oud medewerker firma Thomassen
De Schakel 97 Nieuwsbrief voor gepensioneerden van de firma Thomassen.
Silvia Nijhuis Curator Academic Heritage TU delft